エピソード

  • آواز پنهان: رازگشایی فروید از ناآگاه - شمارهٔ پنجم

    آواز پنهان: رازگشایی فروید از ناآگاه - شمارهٔ پنجم
    2025/06/15
    متن‌خوانی تحلیلی مقالهٔ Das Unbewußte اثر زیگموند فرویددر این سلسله برنامه‌ها، امیرحسین سمائی ـ مدرس زبان آلمانی و دانش‌آموخته فلسفه و ریاضیات ـ متن اصلی را به زبان آلمانی می‌خواند، ترجمه و تحلیلی زبانی از آن ارائه می‌دهد، و برخی ساختارهای گرامری به‌کاررفته در آن را به ایجاز شرح می‌دهد. دکتر مجتبی تاشکه با تخصص خود در حوزهٔ روانکاوی به بررسی محتوایی بخش‌های خوانده‌شده می‌پردازد و مفاهیم بنیادین نظریهٔ فروید را در چارچوب سایر متون وی مورد واکاوی قرار می‌دهد. این برنامه تلاشی‌ است برای پیوند زبان، تفکر و روان؛ سفری به لایه‌های پنهان ذهن انسان. از علاقه‌مندان به زبان آلمانی، روان‌کاوی و فلسفه دعوت می‌شود ما را در این مسیر همراهی کنند.00:00 مقدمه01:33 مروری بر بند سوم04:14 شروع خواندن قسمت اول بند چهارم11:31 واژهٔ کلیدی Latenz 01:01:48 بررسی محتوایی قسمت اول بند چهارم خلاصه‌ای از این شماره: «ناآگاه» از دیدگاه فروید: دستیابی و ضرورت فرض آناین بخش از مقاله «ناآگاه» فروید، به چگونگی دسترسی به ناآگاه و دلایل «ضرورت فرض» آن می‌پردازد.چگونه به «ناآگاه» دست می‌یابیم؟فروید معتقد است که ما «ناآگاه» را تنها زمانی می‌شناسیم که به صورت «آگاه» درآمده باشد. این فرآیند نیازمند یک «تبدیل (Umsetzung)» یا «ترجمه (Übersetzung)» است. رسیدن محتوای ناآگاه به آگاهی، مستلزم غلبه بر «مقاومت‌هایی» است که قبلاً باعث پس رانده شدن آن شده بودند. این مسیر شامل «تغییر جایگاه» و «تغییر شکل» است؛ به همین دلیل آنچه به آگاهی می‌رسد، «تحریف» یا «تبدیل شده» است، مانند «لغزش‌های کلامی» و «رویاها».چرا فرض «ناآگاه» لازم است؟1. «محدودیت آگاهی»: «آگاهی» در هر لحظه تنها می‌تواند محتوای بسیار کمی را در بر گیرد. بخش بزرگی از آنچه ما «دانش آگاهانه» می‌نامیم، برای مدت طولانی در وضعیت «نهفتگی (Latenz)» قرار دارد.2. «توضیح پدیده‌های روانی»: پدیده‌هایی مانند «لغزش‌ها»، «رویاها»، «علائم روانی» و «اجبارها» شواهدی از کارکرد «ناآگاه» هستند. این‌ها نشان می‌دهند که پشت آنچه در ظاهر می‌بینیم، یک «ساخت و پردازش» در ناآگاه و یک «دینامیک ناآگاه» وجود دارد که بر آگاه تأثیر می‌گذارد. «علائم روانی» مانند پانتومیم عمل می‌کنند؛ چیزی را بدون کلام بیان می‌کنند که روانکاوی سعی در اتصال آن به کلمه دارد.3. «خاطرات نهفته (Latente Erinnerungen)»: وجود تمام «خاطرات نهفته» ما، مخالفت با فرض ناآگاه را کاملاً غیرقابل فهم می‌کند.ایراد و پاسخ فرویدایرادی مطرح می‌شود مبنی بر اینکه خاطرات نهفته دیگر روانی نیستند، بلکه مطابق با «باقی‌مانده‌های فرآیندهای بدنی (somatische Vorgänge)» هستند که روان می‌تواند دوباره از آن‌ها نشأت بگیرد. فروید در پاسخ می‌گوید که این ایراد بر پایه برابر دانستن «آگاه و روانی» است. این برابر دانستن یا یک «مغالطه مصادره به مطلوب (Petitio Principii)» است که اجازه نمی‌دهد این پرسش مطرح شود که آیا تمام امور روانی باید آگاه هم باشند، یا صرفاً یک قرارداد یا مسئله «نام‌گذاری (Nomenclatur)» است.تمایز مهمباید میان «ناآگاه صفتی (Descriptive Unconscious)» یا «پیش‌آگاه (Vorbe wusstes/Preconscious)» و «ناآگاه متاپسیکولوژیک (Metapsychological Unconscious)» تمایز قائل شد.«پیش‌آگاه»: این بخش در دسترس آگاهی است و می‌توان با معطوف کردن توجه آن را به یاد آورد یا از آن ...
    続きを読む 一部表示
    1 時間 15 分
  • آواز پنهان: رازگشایی فروید از ناآگاه - شمارهٔ چهارم

    آواز پنهان: رازگشایی فروید از ناآگاه - شمارهٔ چهارم
    2025/06/01
    متن‌خوانی تحلیلی مقالهٔ Das Unbewußte اثر زیگموند فروید در این سلسله برنامه‌ها، امیرحسین سمائی ـ مدرس زبان آلمانی و دانش‌آموخته فلسفه و ریاضیات ـ متن اصلی را به زبان آلمانی می‌خواند، ترجمه و تحلیلی زبانی از آن ارائه می‌دهد، و برخی ساختارهای گرامری به‌کاررفته در آن را به ایجاز شرح می‌دهد. دکتر مجتبی تاشکه با تخصص خود در حوزهٔ روانکاوی به بررسی محتوایی بخش‌های خوانده‌شده می‌پردازد و مفاهیم بنیادین نظریهٔ فروید را در چارچوب سایر متون وی مورد واکاوی قرار می‌دهد. این برنامه تلاشی‌ است برای پیوند زبان، تفکر و روان؛ سفری به لایه‌های پنهان ذهن انسان. از علاقه‌مندان به زبان آلمانی، روان‌کاوی و فلسفه دعوت می‌شود ما را در این مسیر همراهی کنند.00:00 مقدمه00:42 مروری بر قسمت قبل07:52 خواندن متن قسمت دوم بند سوم01:12:53 بررسی محتوایی قسمت دوم بند سومخلاصه‌ای از مباحث کلیدی: استدلال فروید برای وجود ضمیر ناآگاهاین بحث به بررسی «استدلال زیگموند فروید» برای وجود «ضمیر ناآگاه» می‌پردازد؛ مفهومی که در زمان او، روان‌پزشکی عمدتاً بر بخش آگاه روان و کارکرد مغز متمرکز بود. فروید اشاره می‌کند که متفکرانی مانند «شوپنهاور» و «نیچه» پیش از او نیز به مباحث ناآگاه پرداخته بودند.فروید معتقد است که اگر تنها کنش‌های آگاهانه روان را در نظر بگیریم، با «شکافی در اطلاعات» روبرو می‌شویم که باعث می‌شود این کنش‌ها نامرتبط و نامفهوم باقی بمانند. او «سیمپتوم‌ها (نشانه‌ها)» و «لغزش‌های کلامی» را شواهدی از این شکاف می‌داند که نشان‌دهنده پردازشی در ساحتی دیگر از روان هستند.راه حل فروید برای پر کردن این شکاف و ایجاد انسجام، «اینترپولاسیون (درونیابی)» کنش‌های ناآگاه کشف‌شده است. اینترپولاسیون به معنای تخمین یا افزودن نقاط بین داده‌های شناخته‌شده است. در روانکاوی، این مفهوم به «کانستراکشن (بازسازی/ساختن)» بخش‌های حذف شده یا ناپدید شده از تاریخچه روانی فرد مرتبط است که توسط روانکاو انجام می‌شود.دستیابی به «معنا و انسجام (sense and context)» یک انگیزه کاملاً موجه است که به ما اجازه می‌دهد فراتر از تجربه بی‌واسطه (مستقیم) برویم. فروید استدلال می‌کند که اگر بتوانیم بر اساس فرض وجود ناآگاه، «کارکردی موفقیت‌آمیز (successful action)» بنا نهیم (مانند درمان روانکاوانه که بر جریان‌های آگاهانه تأثیر می‌گذارد)، این موفقیت خود «گواهی جدال‌ناپذیر» برای وجود امر فرض‌شده است.اصرار بر اینکه هر آنچه در روان اتفاق می‌افتد باید لزوماً برای آگاهی شناخته شده باشد، از نظر فروید یک «ادعای دفاع‌ناپذیر (untenable presumption)» است. «روان (Psyche یا Seele)» از آگاهی مجزا است. ضمیر آگاه تنها بخش کوچکی از روان است، مانند «نوک کوه یخ» که بخش وسیع‌تر آن (ناآگاه) پنهان است.فرایندهای رخ‌داده در ناآگاه («Primary process») کیفیت متفاوتی با فرایندهای آگاه و پیش‌آگاه («Secondary process») دارند؛ برای مثال، در ناآگاه مفهوم زمان یا تضاد وجود ندارد. این پردازش‌های ناآگاه خود را از طریق پدیده‌های مختلف (مانند سیمپتوم‌ها) نشان می‌دهند و حرکت به «آن سوی (beyond)» آگاهی هسته اصلی روانکاوی است. تأثیر بین آگاه و ناآگاه «دو طرفه» است و روانکاوی تلاش می‌کند از طریق آگاه بر ناآگاه تأثیر بگذارد.در نهایت، با توجه به این دلایل، انکار وجود ناآگاه...
    続きを読む 一部表示
    1 時間 28 分
  • آواز پنهان: رازگشایی فروید از ناآگاه - شمارهٔ سوم

    آواز پنهان: رازگشایی فروید از ناآگاه - شمارهٔ سوم
    2025/05/18
    متن‌خوانی تحلیلی مقالهٔ Das Unbewußte اثر زیگموند فرویددر این سلسله برنامه‌ها، امیرحسین سمائی ـ مدرس زبان آلمانی و دانش‌آموخته فلسفه و ریاضیات ـ متن اصلی را به زبان آلمانی می‌خواند، ترجمه و تحلیلی زبانی از آن ارائه می‌دهد، و برخی ساختارهای گرامری به‌کاررفته در آن را به ایجاز شرح می‌دهد. دکتر مجتبی تاشکه با تخصص خود در حوزهٔ روانکاوی به بررسی محتوایی بخش‌های خوانده‌شده می‌پردازد و مفاهیم بنیادین نظریهٔ فروید را در چارچوب سایر متون وی مورد واکاوی قرار می‌دهد. این برنامه تلاشی‌ است برای پیوند زبان، تفکر و روان؛ سفری به لایه‌های پنهان ذهن انسان. از علاقه‌مندان به زبان آلمانی، روان‌کاوی و فلسفه دعوت می‌شود ما را در این مسیر همراهی کنند.00:00 مقدمه01:54 مرور بند دوم05:23 روخوانی متن آلمانی فروید06:59 تحلیل زبانی و دستوری متن توسط امیر حسین سمائی27:20 توضیح پیرامون "داده های آگاهی" توسط اقای تاشکه45:26 بررسی محتوایی قسمت اول بند سوم توسط دکتر مجتبی تاشکهخلاصه‌ای بر استدلال فروید در باب ضرورت «ضمیر ناآگاه»این گفتگو بر «استدلال زیگموند فروید» درباره لزوم فرض وجود «ضمیر ناآگاه» متمرکز است. فروید بر این باور است که این فرض هم «ضروری (notwendig)» و هم «مجاز (legitim)» است.چرایی این ضرورت به دلیل «ناتمامی و وجود شکاف» در «داده‌های آگاهی (Daten des Bewusstseins)» است. بسیاری از «کنش‌های روانی (psychische Akte)» در افراد سالم و بیمار رخ می‌دهند که برای توضیحشان به کنش‌های دیگری نیاز دارند، اما آگاهی ما گواهی بر وجود این کنش‌های پنهان نمی‌دهد.نمونه‌هایی که این شکاف را در آگاهی نشان می‌دهند شامل «لغزش‌های عملی (Fehlhandlungen)»، «رویاها (Träume)»، «علائم روانی (psychische Symptome)»، و «پدیدارهای وسواسی (Zwangserscheinungen)» هستند. علاوه بر این، در تجربه روزمره با «یادآمدهای ناگهانی یا خطورها (Einfälle)» و «نتایج فکری (Denkresultate)» روبرو می‌شویم که منشأ یا فرآیند شکل‌گیری آن‌ها برایمان پنهان مانده است. این خطورها به صورت ناگهانی وارد ذهن می‌شوند و نشان‌دهنده فعالیت‌هایی هستند که توسط نیروهای ناآگاه انجام می‌شوند.برای پر کردن این شکاف‌ها و ایجاد انسجام و معنا، فروید مفهوم «اینترپولاسیون (درونیابی)» کنش‌های ناآگاه را مطرح می‌کند که به «بازسازی/ساختن» در روانکاوی مرتبط است.فروید استدلال می‌کند که اگر بتوانیم با فرض وجود ناآگاه به «کارکردی موفقیت‌آمیز» دست یابیم (مثلاً در درمان که بر آگاهی تاثیر می‌گذارد)، این موفقیت خود «شاهدی غیرقابل انکار» بر وجود امر فرض‌شده (ناآگاه) خواهد بود.از نظر فروید، اصرار بر اینکه هر اتفاق روانی باید حتماً برای آگاهی شناخته شده باشد، یک «ادعای دفاع‌ناپذیر (untenable presumption)» است. «روان (Psyche یا Seele)» از آگاهی متمایز است و آگاهی تنها بخش محدودی از روان را تشکیل می‌دهد، شبیه به «نوک کوه یخ». «روانکاوی» که در سنت فکری نیچه جای می‌گیرد، روان را با خاطرات بدن در تعامل با جهان بیرونی مرتبط می‌داند، نه یک جوهر جدا از بدن. آگاهی صرفاً دریافت‌کننده لحظه‌ای اطلاعات است و آن‌ها را ذخیره نمی‌کند؛ ذخیره‌سازی در سامانه‌های دیگر (پیش‌آگاه و ناآگاه) رخ می‌دهد. ناآگاه مانند «لوح مومی حافظه» است که اثرات تجربیات روی آن باقی می‌ماند.«فرایندهای ناآگاه» کیفیت متفاوتی دارند و برای ...
    続きを読む 一部表示
    1 時間 25 分
  • آواز پنهان: رازگشایی فروید از ناآگاه - شمارهٔ دوم

    آواز پنهان: رازگشایی فروید از ناآگاه - شمارهٔ دوم
    2025/05/04
    متن‌خوانی تحلیلی مقالهٔ Das Unbewusste اثر زیگموند فروید در این سلسله برنامه‌ها، امیرحسین سمائی ـ مدرس زبان آلمانی و دانش‌آموخته فلسفه و ریاضیات ـ متن اصلی را به زبان آلمانی می‌خواند، ترجمه و تحلیلی زبانی از آن ارائه می‌دهد، و برخی ساختارهای گرامری به‌کاررفته در آن را به ایجاز شرح می‌دهد. دکتر مجتبی تاشکه با تخصص خود در حوزهٔ روانکاوی به بررسی محتوایی بخش‌های خوانده‌شده می‌پردازد و مفاهیم بنیادین نظریهٔ فروید را در چارچوب سایر متون وی مورد واکاوی قرار می‌دهد. این برنامه تلاشی‌ است برای پیوند زبان، تفکر و روان؛ سفری به لایه‌های پنهان ذهن انسان. از علاقه‌مندان به زبان آلمانی، روان‌کاوی و فلسفه دعوت می‌شود ما را در این مسیر همراهی کنند.00:00 مقدمه1:34 خلاصه جلسه قبل4:42 روخوانی متن توسط امیر حسین سمائی5:24 تحلیل زبانی متن -دستور زبان آامانی - توسط آقای سمائی13:59 کاربردهای lassen46:30 تحلیل روانشناسانه از متن توسط دکتر تاشکهخلاصهٔ این شماره:این بخش از گفتگو به پرسش فروید می‌پردازد: «چگونه می‌توانیم به دانش ناآگاه دست یابیم؟»فروید پاسخ می‌دهد که ما ناآگاه را تنها زمانی می‌شناسیم که «به صورت آگاه» درآمده باشد. این آگاه شدن مستلزم یک «تبدیل» یا «ترجمه (Umsetzung/Übersetzung)» است. تجربه روزمره روانکاوانه نشان می‌دهد که چنین تبدیلی ممکن است. برای این فرایند، فرد تحت تحلیل باید بر «مقاومت‌های خاصی» غلبه کند. این مقاومت‌ها همان‌هایی هستند که در ابتدا باعث «پس‌راندن (Verdrängung)» چیزی از آگاهی شدند.مفاهیم کلیدی: پس‌راندن، ناآگاه، و میل/رانه«پس‌راندن (Verdrängung)»: این فرآیند «ایده یا تصور (Vorstellung) بازنمای میل/رانه» را از رسیدن به آگاهی باز می‌دارد. این ایده نابود نمی‌شود، بلکه به ناآگاه می‌رود.«ناآگاه (Das Unbewusste)»: باید توجه داشت که تمام بخش ناآگاه متشکل از چیزهای پس‌رانده شده نیست؛ چیزهای دیگری نیز در ناآگاه وجود دارند.«میل/رانه (Trieb)»: خود رانه پس‌رانده نمی‌شود؛ این «تصور بازنمای رانه» است که پس‌رانده می‌شود. رانه‌ها مستقیماً جایی در ناآگاه ندارند.مسیر از ناآگاه به آگاه و پیچیدگی مقاومت:مسیر از ناآگاه به آگاه، مسیری از «تغییر جایگاه مکانی (Ortswechsel)» و «تغییر شکل (Transformation)» است. آنچه از ناآگاه به آگاهی می‌رسد، مستقیماً و به شکل اولیه نیست، بلکه «تحریف یا تبدیل شده» است. «لغزش‌های کلامی» و «رویاها» مثال‌هایی هستند که نشان می‌دهند ناآگاه چگونه خود را به شیوه‌های پیچیده بیان می‌کند. همچنین، اهمیت «زبان آلمانی» با توجه به نقش مکان و دستور زبان در فهم این مفاهیم روانکاوانه مورد تأکید قرار گرفت.«مقاومت» در این فرآیند پیچیده است: همانطور که ناآگاه برای آمدن به آگاهی تلاش می‌کند، همزمان در برابر آگاه شدن نیز مقاومت ایجاد می‌کند. فروید بعدها این مقاومت را به بخش‌های دیگری از روان (مانند لایه‌های بالاتر ناآگاه یا لایه‌های پایین‌تر من) نسبت داد.در نهایت، اشاره شد که اصطلاح فارسی «ضمیر ناآگاه» در ترجمه به کار رفته است، هرچند در گفتگو در مورد معنی «ضمیر» در این بافت و ارتباط احتمالی آن با مفاهیم فلسفی یا ادبی نیز بحث‌هایی صورت گرفت. #چیستا #پادکست_تحلیلی #آواز_پنهان #متن_خوانی #روانشناسی #روانکاوی #روانشناسی_تحلیلی #ضمیرناآگاه #فروید #زیگموند_فروید #...
    続きを読む 一部表示
    1 時間 3 分
  • آواز پنهان: رازگشایی فروید از ناآگاه - شمارهٔ نخست

    آواز پنهان: رازگشایی فروید از ناآگاه - شمارهٔ نخست
    2025/04/20
    متن‌خوانی تحلیلی مقالهٔ Das Unbewusste اثر زیگموند فرویددر این سلسله برنامه‌ها، امیرحسین سمائی ـ مدرس زبان آلمانی و دانش‌آموخته فلسفه و ریاضیات ـ متن اصلی را به زبان آلمانی می‌خواند، ترجمه و تحلیلی زبانی از آن ارائه می‌دهد، و برخی ساختارهای گرامری به‌کاررفته در آن را به ایجاز شرح می‌دهد. دکتر مجتبی تاشکه با تخصص خود در حوزهٔ روانکاوی به بررسی محتوایی بخش‌های خوانده‌شده می‌پردازد و مفاهیم بنیادین نظریهٔ فروید را در چارچوب سایر متون وی مورد واکاوی قرار می‌دهد. این برنامه تلاشی‌ است برای پیوند زبان، تفکر و روان؛ سفری به لایه‌های پنهان ذهن انسان. از علاقه‌مندان به زبان آلمانی، روان‌کاوی و فلسفه دعوت می‌شود ما را در این مسیر همراهی کنند.00:00 مقدمه00:32 معرفی00:51 هدف ساخت این برنامه و دلیل تمرکز بر متن Das Unbewusste11:13 بند اول38:27 بررسی محتوایی بند اولخلاصه‌ای فشرده فروید در مورد «ضمیر ناآگاه»:بحث ما بر «ضرورت فرض وجود ضمیر ناآگاه» در روانکاوی فرویدی متمرکز است. فروید این فرض را «ضروری و موجه» می‌داند، زیرا «داده‌های آگاهی» به شدت ناقص و دارای شکاف هستند. پدیده‌هایی مانند «لغزش‌ها»، «رویاها» و «علائم روانی» نمونه‌هایی از فعالیت‌های ذهنی‌اند که برای توضیحشان به فرض وجود ناآگاه نیاز داریم، چرا که آگاهی از آن‌ها مطلع نیست.«روان (Psyche)» از آگاهی متمایز است؛ آگاهی تنها بخش کوچکی از روان را تشکیل می‌دهد. واحد بنیادی روان «تصور (Vorstellung)» است که از ردپای تجربه‌ها و انرژی روانی شکل می‌گیرد و عملیات ذهنی بر روی این تصورات انجام می‌شود.«پس‌راندن (Verdrängung)» فرآیندی است که «تصور بازنمای میل/رانه (die Trieb repräsentierende Vorstellung)» را از رسیدن به آگاهی باز می‌دارد. «آنچه پس رانده می‌شود (Das Verdrängte)» باید ناآگاه بماند، اما باید توجه داشت که همه ناآگاه پس رانده شده نیست و ناآگاه دامنه وسیع‌تری دارد. «میل/رانه (Trieb)» با غریزه (Instinkt) متفاوت است و رانه‌ها جایی در ناآگاه ندارند؛ این «تصور رانه» است که پس رانده می‌شود.برای درک دقیق این مفاهیم و ظرایف زبانی (مانند ساختار جملات که بازتاب‌دهنده مفاهیمی چون کنش معوق است)، خواندن متن فروید به زبان آلمانی بسیار مهم است. این مقاله («ناآگاه») در سال ۱۹۱۵ نوشته شده و متعلق به دوره‌ای پیش از نظریه رانه مرگ و نظریه ساختاری روان است. #چیستا #پادکست_تحلیلی #آواز_پنهان #متن_خوانی #روانشناسی #روانکاوی #روانشناسی_تحلیلی #ضمیرناآگاه #فروید #زیگموند_فروید #امیرحسین_سمائی #مجتبی_تاشکه #ترجمه #فلسفه #موسسه_چیستا #آلمانی_با_چیستا #زبان_آلمانی #آلمانی #آلمانی_یاد_بگیریم #Freud #Sigmund_Freud #DasUnbewusste #Deutschlernen #übersetzung #chista #chista_institute #chista_institut #deutschlernen #farsi #deutsch_mit_chista #daf_entpackt #daf #persisch🎙️ آواز پنهان: رازگشایی فروید از ناآگاهمتن‌خوانی تحلیلی مقالهٔ «ضمیر ناآگاه»* اثر زیگموند فرویددر این سلسله برنامه‌ها، امیرحسین سمائی ـ مدرس زبان آلمانی و دانش‌آموخته فلسفه و ریاضیات ـ متن اصلی را به زبان آلمانی می‌خواند، ترجمه و تحلیلی زبانی از آن ارائه می‌دهد، و برخی ساختارهای گرامری به‌کاررفته در آن را به ایجاز شرح می‌دهد. دکتر مجتبی تاشکه با تخصص خود در حوزهٔ روانکاوی به بررسی محتوایی بخش‌های خوانده‌شده می‌پردازد و مفاهیم بنیادین نظریهٔ فروید را در ...
    続きを読む 一部表示
    1 時間 5 分