検索キーワード： 著者 "Sripada Subhramanya Sastri" すべてのカテゴリー

నీలమ్మ తన ఇంటికీ వచ్చిన ప్రేమికుడిని రహస్యంగా దొడ్డిదారిలో బయటకి పంపిస్తుంది. అది చూసిన భూలోకమ్మ, నీలమ్మని అనరాని మాటలంటుంది. ఒకరోజు నీలమ్మ ఇంట్లో కనిపించకపోవడంతో, అందరూ తన ప్రియుడితో లేచిపోయిందనుకుంటారు. నీలమ్మ తండ్రి వీరయ్య తన కూతురిని లేవదీసుకుపోయాడని సుబ్బారావు మీద కేసు పెడతాడు.

వేంకటసుబ్బయ్య బి.ఏ. పరీక్షకు చదువుతున్నప్పుడు సుందరమ్మ కాపురానికొస్తుంది. తహసీలుదారుగా ఉద్యాగానికి కాళీ లేకపోవడంతో కాలేజీలో ఉపాధ్యాయుడిగా ప్రవేశిస్తాడు. బోధనాశక్తి లేదనే కారణంతో ఆ ఉద్యోగం పోతుంది. తర్వాత కలెక్టరు కచేరీలో చేరుతాడు. ఆ ఉద్యోగం కూడా నిలుపుకోలేకపోతాడు. తర్వాత రెవిన్యూ ఇన్స్పెక్టర్ అవుతాడు. ఆ ఉద్యోగం కూడా ఎక్కువ కాలం నిలవలేదు. ఎన్ని చేసినా ప్రయోజనం కలగలేదు. చివరికి బట్టల వర్తకం చెయ్యాలని నిర్ణయించుకుంటాడు.

జాతికి అనుగుణమైన విద్య నేర్చిన బాలిక నిజంగా స్త్రీ... రత్నం అవుతుంది. మన పూర్వులు స్త్రీని పశువుగా తయారుచేసే సన్నివేశాలు కల్పించారు. అయితే వారు... స్త్రీ పశువైపోతే, ఆ స్త్రీల చేతుల్లో పెరిగే మొగపిల్లలు కూడా పశువులయిపోతారని గ్రహించలేకపోయారు.

పోస్టు జవాను మీరాసాహేబు... చలపతికి ఒక తంతి ఇస్తాడు. ఆ తంతిలో పొద్దున్న ఎనిమిది గంటలకి తనకి కూతురు పుట్టినట్లు రాసుంది. చలపతి మహానందభరితుడయ్యాడు. అందరికీ భోజనాలు సిద్ధం చేస్తాడు. పదకొండవ రోజున బిడ్డ బారసాలకోసం రాజమహేంద్రవరానికి వెళ్లి, కూతురుకి సుభద్రమ్మ అని నామకరణం చేస్తారు.

జానకమ్మ చాలా గంభీరురాలు . ఇప్పుడు రాజకీయాలలో పని చేసే వారికి గల పలుకుబడి ఆమెకి తెలుసు. తన పినతండ్రి కూతురైన సుభద్ర మూడు మాసాల పాటు శిక్ష కూడా అనుభవించి రావడం వల్ల, ఎక్కడికి వెళ్లినా చాలా గౌరవం పొందుతోంది. జానకమ్మ రాజకీయంలోకి దిగితే తనకి కూడా అసాధారమైన ఆధరగౌరవాలు లభిస్తాయి అనేది తన అభిప్రాయం.

బలవంతుడైన వ్యక్తి తాను బలవంతుడినని అహంకారపడితే... పాము ఎంత బలం కలిగి ఉన్నప్పటికీ, చలిచీమలచేత పట్టుబడి చచ్చినట్లే... వాడి పరిస్థితి కూడా అవుతుంది. కాబట్టి బలంతో అందరితో వైరము పెట్టొకోవడం బుద్ధితక్కువ అని ఈ కథ తెలియజేస్తుంది.

కాటన్న, సోమాలూ... పేర్రెడ్డి దగ్గర పనిచేస్తుంటారు . వేరు వేరు కులాలైన వారిద్దరూ ప్రేమలో ఉంటారు. పేర్రెడ్డి భార్య రంగమ్మ, వాళ్లకి పెళ్లి చెయ్యడానికి ఎలా సహాయం చేసిందో ఈ కథలో తెలుసుకోవచ్చు.

బంగారమ్మ పదకొండు సంవత్సరాల వయస్సు గల పిల్ల. పెండ్లిఈడే కానీ పెండ్లి చెయ్యడానికి పూనుకునేవారు లేరు. తన తండ్రి వేంకటశాస్త్రి ముప్పైఐదవ ఏట కాలగతి పొందాడు. తల్లి కాంతమ్మకు స్వయంగా వ్యవహారాల్ని నిర్వహించేంత సాహసం లేదు.

తను పుట్టిన మూడవరోజే వాల్ల అమ్మ చనిపోవడంతో వాల్ల సోమమ్మత్త చేతిలో పెరుగుతుంది. తల్లి చనిపోయిన సంవత్సరానికే వాల్ల నాన్న రెండో పెళ్లి చేసుకున్నాడు. మొదట్లో వాల్ల నాన్న బాగానే చూసుకునేవాడు. తర్వాత పట్టించుకోవటం మానేసాడు.

లక్ష్మీనారాయణకు ఐదుగురు కూతుళ్ళ తర్వాత పుట్టిన కుమారుడికి తన తండ్రి పేరు పుల్లయ్య అని పెట్టాడు. కానీ ఆయన భార్యకి, కూతుళ్ళకి ఆ పేరు నచ్చక రాజగోపాలం అని పేరు పెడతారు.

శ్రీపాదవారు తమ కధలను వారు చిన్న కధలని పిలిచినా అవన్నీ ఓరకంగా నవలికలనే అనవచ్చు. వస్తువు రీత్యా ప్రణయం, సంఘసంస్కారం, ప్రబోధం, కుటుంబ జీవితం, అపరాధ పరిశోధనం, భాషా వివాదాత్మకం, చరిత్రాత్మకం, అవహేళనాత్మకం అంటూ స్థూలంగా విభజించుకోవచ్చు. "శ్రీపాదవారు యదార్ధముగా ఆయన చూపులకు కనిపించిన వస్తువు, ఆయన చెవులకు వినిపించిన మాటలు మాటగట్టుకొని కధలలో కళ కట్టించును. అయన వాక్యంలో తెలుగు బాషా కొత్త సొగబులు అద్దుకుంది. ఆయన కథలు ఆనాటి సమాజంలో నెలకొన్న భావ సంఘర్షణకు అద్దం పట్టాయి. వ్యవహారిక భాషోద్యమానికి అండదండలందించాయి.

చెంచురామయ్య చురుకైనవాడు. వయస్సు పాతికేండ్లకు మించలేదు. మంచి వేషగాడు. సైకిల్ లేనిదే ఎక్కడికీ వెళ్ళేవాడు కాదు. తన తల్లి తప్ప వేరే దిక్కు లేదు. ఎప్పటికైనా ఐశ్వర్యవంతుడు అవ్వాలి లేదా ఐశ్వర్యవంతుడు కూతుర్నైనా పెళ్లి చేసుకోవాలని అనుకుంటాడు. ఇంతకీ తన ఆశ నెరవేరుతుందా ? లేదా? మీరే వినండి.

రావులయ్య చాలా తెలివైనవాడు, చురుకైనవాడు. రావులయ్యకి భూతృష్ణ ఎక్కువైంది . రాయవరమున షరతాఖరైన భూములన్నీ అతడే పుచ్చుకున్నాడు. పది సంవత్సరాలు గడిచాక, రావులయ్యకు వయస్సు పెరిగింది, సంపత్తు పెరిగింది, యశస్సు పెరిగింది. సర్కారు రాకపోకలు కూడా పెరిగాయి.

పద్మనాభశాస్త్రి అసూయవల్ల విశ్వనాధాన్ని వెలిపెడతాడు. కానీ అయన కుమార్తె నరసమ్మ , విశ్వనాధాన్ని గౌరవించి తనని పెళ్లాడుతుంది. అది తట్టుకోలేని పద్మనాభశాస్త్రి ఏమి చేస్తాడో ఈ కథలో వినండి.

వితంతువైన రామలక్ష్మి ,సూర్యారావుని ఇష్టపడుతుంది. తనని పెళ్లి చేసుకోవాలని ఒక చిట్టీలో రాసి పూలబంటిలో పెట్టి సూర్యారావుపైకి విసురుతుంది. కానీ ఆ బంతి సూర్యారావు స్నేహితుడు రంగారావు పైన పడుతుంది.

రామారావుకి ముగ్గురు అన్నలు. అన్నలందరూ సర్కారులో పెద్ద ఉద్యోగాలలో ఉన్నారు. తండ్రి జమీందారు దగ్గర ఆంతరంగిక మంత్రై ఉంటాడు. రామారావు తండ్రికి రాయవరం గ్రామంలో పదిపుట్ల భూమి ఉంటుంది. ఆ భూమిని దున్నడానికి నిర్ణయించున్న రామారావు తన అన్నలకి జాబు రాస్తాడు.

పద్దెనిమిది యేండ్ల వయస్సులో రామయ్యకు సంసారాభారం మీదపడింది. ఇంట్లో ఒక వితంతు సోదరి, ఒక పెళ్లికాని చెల్లి మరియు అరవై యేండ్ల ముసలి తల్లి ఉన్నారు. తండ్రి మిగిల్చిపోయిన భూమి మీద కేవలం రెండు పుట్ల ధాన్యము మాత్రమే వస్తుంది. వేరే ఆదాయమేమి లేదు.

శ్రీపాద సుబ్రహ్మణ్యశాస్త్రి కథ "మాదిగపల్లె " ఉన్నత కులానికి చెందిన బ్రాహ్మణుడు, మాదిగల మధ్య కాపురం చెయ్యడానికి వెళ్తాడు. వాళ్లతోనే వుండి వాళ్లని ఉద్ధరించడానికి, వాళ్లకు సరైన సలహాలు ఇవ్వడానికి నిశ్చయించుకుంటాడు. అక్కడి కులపెద్దలతో కూడా మాట్లాడటానికి ప్రయత్నిస్తాడు.

కృష్ణయాజులకి నలుగురు కొడుకులు, ఇద్దరు కూతుళ్లు. కొడుకుల్లో చిన్నవాడు రామచంద్రం, కూతుళ్లలో పెద్దది చంద్రమ్మ. సంక్రాంతి పండుగ కోసం భర్త వెంకటరావుతో పుట్టింటికి వచ్చింది చంద్రమ్మ. పెద్దవాళ్లు పది రోజులు అక్కడే ఉండాలని కోరగా, వాళ్ల మాట కాదనలేక భార్యని పదిరోజుల కోసం అక్కడే వదిలి, వెంకటరావు తనొక్కడే వెళ్ళిపోయాడు.

జానకమ్మ పెద్దకొడుకు భార్య సమర్తయిన తర్వాత పుట్టింట్లోనే వదిలేసి ఊరుకున్నారు. రెండో కొడుకు లక్షణంగా చేసుకుంటుండగా, పెద్ద కొడుకు అన్నీ వుండి బ్రహ్మచారిలా ఉన్నాడు. వియ్యంకులు వాళ్ల పెద్దకూతురికి ఒక ఎకరం, చిన్న కూతురికి ఒక ఎకరం పొలం ఇస్తామంటారు.