Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Na een maand of zes heb ik nog eens een boek voor u gelezen. Eigenlijk lees ik ze voor mezelf, hoor, maar zoals dat gaat, staat er soms zoiets kostbaars op die pagina’s dat ik het niet geheim durf te houden. Lezen komt met een verantwoordelijkheid. En dus las ik voor ons ‘Wintering’ van Katherine May.

Een promotiepraatje voor de winter, dat vraagt moed en een fijn gevoel voor timing. Daarom heb ik geduldig gewacht op het eerste lentegebruis om u met dit boek aan te spreken. Het is een pleidooi voor winter, niet als seizoen maar als werkwoord.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

U weet het misschien niet, maar ik heb een hoogtechnologisch verleden. Ik werkte in een start-up, las mezelf in in de techniekfilosofie, richtte een denktank op en reisde de wereld rond om met filosofen, ondernemers en kunstenaars te spreken over technologie. Ik had veel vragen, maar een ding was voor mij glashelder: de impact van technologie op mens en maatschappij is enorm.

Ik heb deze impact proberen vatten in enkele essays. Elk essay is een suggestie voor een nieuw mensenrecht, want die zijn volgens mij aan een update toe. Deze zomer mag u drie essays, drie rechten van mijn hand verwachten, telkens gebaseerd op een gesprek met een of meerdere denkers en een berg onderzoek en literatuur.

Ik lees voor u vandaag het eerste essay, getiteld Het recht op Technologie. Want we beginnen bij het begin.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hier ben ik weer. Met een ‘halfste’ lezing. Ik zei het ook zo tegen mijn vriend, ’s morgens bij de koffie. ‘En, wat ga jij doen vandaag?’ ‘Een halfste lezing opnemen.’ ‘Waarom geen hele?’, vroeg hij dan. Mijn eerste antwoord was ‘Daarom.’ Maar dat lag aan het vroege uur. Daarna formuleerde ik het iets verstandiger: ‘Omdat ik dan mijn goesting kan doen.’ Het is namelijk zo dat— ook al heb ik De Lezer zelf uitgevonden en de lezingen ook — de maandelijkse Lezing met hoofdletter me soms zwaar valt. Misschien omdat ze een bepaalde vorm moet hebben, of toch op z’n minst ‘af’ moet zijn. Die ‘afheid’ heb ik ook zelf uitgevonden. Ik kan behoorlijk moeilijke dingen uitvinden, zo blijkt. Maar die ‘halfste’ lezing, die moet helemaal niets hebben of doen. Niemand zit erop te wachten en eigenlijk weet ik zelfs niet eens wat ze is. Heerlijk! ‘Misschien ga ik binnenkort wel tot twee cijfers na de komma’, vervolgde ik vrolijk.

Ik heb me niet op de grond geworpen, boeken werken voor mij ook als struikelblok. En deze week viel ik met mijn gezicht in twee prachtboekjes van filosofe Laura van Dolron. ‘Wij’ en ‘Liefhebben’. Ambitieuze kleinoden waarin ze op zoek gaat naar niets minder dan een definitie van beide woorden. Wie zijn ‘wij’? En wat is ‘liefde’? Moedig, dat moet je ze nageven. Ik ben het soms eens met de punten die ze maakt, denk ik. Bovenal ben ik fan van de vragen die ze stelt, in de vraagtekens is ze op haar best. Zoals een goede filosofe betaamt.

De boekjes zijn heel lieve struikelblokken, die het boos laten wegstromen om terug te durven zien. Ik hoop natuurlijk niet dat u boos bent, maar ik kan het me wel voorstellen. Ergens tussen de lezing over de Verklaring van de Universele Rechten van de Mens, Israël en Palestina, de corona-epidemie in India, de kostuums van het Eurovisiesongfestival, koffiebars die pas na 9 uur opengaan en de moessonregens nu de horeca terug open mag, valt er voor iedereen wel wat boos te rapen.

Laura kan misschien helpen. Ik selecteerde enkele stukken uit beide werken en lees ze u graag voor. Veel context behoeven ze niet, behalve dat ze een doodeerlijke zoektocht zijn naar het antwoord op die twee immens moeilijke vragen van hierboven.

Veel struikelplezier.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Op 10 december 1948 is de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens aangenomen door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties.

Bijna elk woord in die zin heeft een hoofdletter.

Op een dinsdag in 2021 vraagt een van mijn leerlingen 'Mevrouw, mevrouw, wat is rechtvaardigheid?'

En ik weet maar met moeite een antwoord te prevelen, een antwoord dat hoogstwaarschijnlijk niet bijzonder overtuigend is.

Ik las deze maand De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, voor u, voor mij en voor 7FL (Daarmee bedoelen ze de klas uit het 7e jaar fotolassen in Oostakker. Maar dat zeggen ze er niet bij.)

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Ik kon het niet laten. Ik kon niet wachten.

Dus schreef ik de 4,5e lezing.

Over het kortverhaal All at One Point uit The Complete Cosmicomics van Italo Calvino. Aangezien dit geen échte lezing is, geen uitgebreide analyse, geen thema’s of relevantie. Dit is vooral een heel mooi verhaal, eentje dat overstroomt van het plezier. Een verhaal over ons, de aarde, de genesis... dat mij deugd deed. Want het zijn vaak de verhalen die we vertellen over de wereld die onze plek in die wereld inrichten. De verhalen van Calvino zijn daarin bovengemiddeld gastvrij: er is plek genoeg, voor iedereen. Maar écht iedereen.

Hopelijk ook voor u deugddoend.

En gratis voor iedereen, om in het thema van de gastvrijheid te blijven.

Graag gelezen,

Annelies

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Ik las deze maand The Left Hand of Darkness van Ursula K. Le Guin en goot mijn bespiegelingen voor u in de Vierde Lezing. Eentje waar ik bovengemiddeld veel plezier aan heb beleefd. Het boek is een pareltje uit de sciencefiction en in die wereld kan eigenlijk gewoon bijna alles (alleszins veel meer dan in onze wereld momenteel).

Het begin van de lezing is meteen ook een einde. Een einde aan de intimidatie, aan de roep om verantwoording. Een maand lang zoek ik naarstig naar bestaansrecht voor het gekozen boek. Wat maakt het boeiend? Voor wie? En enkel nu, of nog ver in de toekomst? Is het actueel maar ook tijdloos, boeiend maar ook grappig, onverwacht maar begrijpelijk... Op het einde van de maand zit mijn trechter vol met argumentatie om die strenge directrice (die ik dus stiekem zelf ben natuurlijk) van antwoord te voorzien. Tegen dan ben ik zo zeker van mijn zaak dat de intimidatie snel verdampt. Als ik dan nog iets voel bij de titel ‘De verantwoording’ is het misschien een soort haast. Ik weet ondertussen wel zeker dat het verantwoord is, dus laat mij passeren, ik heb belangrijkere dingen te doen. Ik heb een lezing te schrijven!

Noem het arrogantie of enthousiasme, het is allemaal de schuld van Ursula K. Le Guin, de auteur van The Left Hand of Darkness, ons boek van de maand. Geef uzelf een maand met Le Guin, en u bent zo overtuigd van haar genie dat een verantwoording als een overbodige luxe voelt. Rijk en raar, zo omschrijft een van haar collega’s haar werk. En hij doet dat met het grootst mogelijke ontzag. Rijk en raar, maar ook boeiend, prikkelend, actueel, tijdloos, grappig, onverwacht maar begrijpelijk. Een door en door verantwoorde keuze dus.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.